عنوان مقاله : آشنایی با رشته تحصیلی مهندسی کامپیوتر
كامپیوتر دارای دو جزء متفاوت سخت افزار و نرم افزار است. اجزاء فیزیكی و قابل لمس كامپیوتر مانند مدارها و بردهای الكترونیكی سخت افزار نامیده می شوند.
نرم افزار جزء غیرقابل لمس كامپیوتر است. نرم افزار برنامه ها و داده هایی است كه به كامپیوتر فرمان می دهند كه چه عملی را انجام دهد. یك مهندس نرم افزار یاد می گیرد كه چگونه نرم افزارهای بزرگ و عظیم را طراحی و برنامه ریزی كند، تست و ارزیابی نهایی نماید و در نهایت مستند سازد.
مهندسی کامپیوتر – گرایش نرم افزار
نرم افزار در حقیقت روح و جان كامپیوتر است كه به سخت افزار هویت می بخشد و اصولاً به برنامه ای گفته می شود كه برای به كارگیری سخت افزار ساخته شده باشد.
نرم افزارها را می توان به دو دوره كلی دسته بندی كرد كه عبارتند از :
نرم افزارهای سیستمی و نرم افزارهای كاربردی.
نرم افزراهای سیستمی برنامه هایی هستند كه كامپیوتر برای فعال شدن یا سرویس دادن به آن نیاز دارد و به این دلیل از سوی سازندگان سیستم كامپیوتری عرضه می شوند و مهمترین آنها سیستم عامل، برنامه های سودمند و مترجم های زبان می باشد
. نرم افزارهای كاربردی نیز برنامه هایی هستند كه كاربر یا خود آن ها را می نویسد یا شركت های نرم افزاری آنها را تهیه كرده و برای فروش عرضه می كنند. این گونه برنامه ها معمولاً عمومیت برنامه های سیستم را نداشته و برای زمینه های مختلف مهندسی، علمی، تجاری، آموزشی، تفریحی و یا طراحی نوشته می شوند.”
مهندسی کامپیوتر – گرایش سخت افزار
مهندسی سخت افزار در مقطع لیسانس به مطالعه و بررسی طراحی سخت افزاری، كنترل سخت افزاری و شبكه های كامپیوتری می پردازد.
برای مثال یك مهندس سخت افزار می تواند طراحی سخت افزاری كند كه با IC ها كار كند، با كامپیوتر كار كند و یا از دروازه های كامپیوتر استفاده نماید و در نهایت می تواند به طراحی مدارهای مجتمع دیجیتالی بپردازد. كه البته به این بخش از سخت افزار بیشتر در مقطع كارشناسی ارشد و دكتری پرداخته می شود.
هدف اشتغال و آموزش رشته مهندسی كامپیوتر
رشته مهندسی كامپیوتر كه به طراحی و ساخت اجزای مختلف كامپیوتر می پردازد، لذا اهمیت بسیار زیادی در دنیای امروز برخوردار است.
هدف از طی این دوره تربیت كارشناسانی است كه در زمینه تحلیل، طراحی، ساخت و راه اندازی دستگاهها و مجموعه های سخت افزاری جدید، بررسی و شناخت مجموعه های سخت افزاری و نرم افزاری موجود، نگه داری، عیب یابی و تعمیر و اصلاح و توسعه فعالیت كنند.
طراحی، شبیه سازی، فرآوری، پردازش، سنجش، آموزش، ویرایش و … همه مفاهیمی هستند كه با بالاترین دقت و در كوتاهترین مدت زمان ممكن در برنامه های نرم افزاری كامپیوتر انجام می شوند. لذا هدف از این رشته تربیت نیروی متخصص برای انجام امور فوق است.
تواناییهای فارغ التحصیلان مهندسی کامپیوتر – گرایش نرم افزار و سخت افزار
فارغ التحصیلان این مقطع، قابلیتها و تواناییهای زیادی دارند و چنانچه در مسیر مناسب هدایت شوند، قادر خواهد بود مشكلات زیادی را حل كنند. برخی از این تواناییها به شرح زیر است:
۱- بررسی و شناخت نرم افزارها و سخت افزارهای جدید و به كارگیری آنها.
۲- بررسی كمبودها و نیازهای نرم افزاری و سخت افزاری بخشهای صنعت و خدمات و تدوین نیازهای آنها، امكان سنجی و تعیین ابزار و نیروی انسانی لازم برای رفع كمبودها.
۳- تجزیه و تحلیل سیستمهای كوچك و متوسط نرم افزاری و سخت افزاری و ارائه راه حل مناسب برای اجرای آنها.
۴- طراحی مجموعه های كوچك و متوسط نرم افزاری و سخت افزرای و تولید طرحهای اجرایی برای انها.
۵- اجرای طرحهای كامپیوتری، نصب، آزمایش و آموزش آنها.
۶- پشتیبانی و نگه داری سیستمهای نرم افزاری شامل شناسایی خطاها، رفع خطاها و افزودن امكانات جدید به سیستمها.
۷- عیب یابی كامپیوترها و سیستمهای كامپیوتری و رفع عیبها.
۸- شناسایی فنون جدید طراحی و ساخت كامپیوتر و ارزیابی و به كارگیری آنها.
تواناییهای ذكر شده مربوط به كارشناسان نرم افزار و سخت افزار می باشد، اما روشن است كه كارشناسان نرم افزار در محدوده مسائل نرم افزاری توانایی بیشتری دارند و برعكس كارشناسان سخت افزار در محدوده مسائل سخت افزاری از توانایی بیشتری برخوردارند.
گرایش های مقطع لیسانس:
رشته مهندسی كامپیوتر در مقطع كارشناسی دارای دو گرایش سخت افزار و نرم افزار است كه البته این دو گرایش در مقطع كارشناسی تفاوت قابل توجهی با یكدیگر ندارند.
گرایش سخت افزار در برگیرنده فعالیت های آموزشی، پژوهشی و صنعتی در خصوص قطعات، بردها، تجهیزات و در نهایت سیستم های كامپیوتری در مقیاس های مختلف است و یكی از شاخه های مهم آن به نام معماری كامپیوتر (طراحی و ساخت كامپیوتر) می باشد.
هدف از گرایش نرم افزار كامپیوتر، آموزش و پژوهش در زمینه زبانهای مختلف برنامه نویسی، سیستم های عامل مختلف و طراحی انواع الگوریتم ها می باشد.
آینده شغلی، بازار كار، درآمد:
با توجه به گسترش روزافزون دنیای كامپیوتر امروزه بیش از هر زمان دیگری نیاز به متخصصان كامپیوتر احساس می شود.
امروزه یك مهندس كامپیوتر اگر علاقمند به كار باشد، هیچ وقت با مشكل بیكاری روبه رو نمی شود. به خصوص مهندسین نرم افزار فرصت های شغلی بیشتری داشته و برای كاركردن نیاز به امكانات و تجهیزات زیادی ندارند.
فرصت های شغلی این رشته به حدی گسترده و متعدد است كه نه تنها فارغ التحصیلان این رشته به راحتی جذب بازار كار می شوند بلكه دانشجویان دو سال آخر این رشته نیز می توانند وارد بازار كار شده و فعالیت كنند.
برای مهندسین سخت افزار هم امكان كار در شركتهای تولید كننده قطعات و دستگاهها و مراكز صنعتی تولیدی بسیار فراهم است و از نظر سطح درآمدی هم با توجه به دانش و پشتكار شخصی در حد قابل قبول و ایده آلی قرار دارند. از طرفی با توجه به استفاده روزافزون از شبكه اینترنت زمینه كار در این موضوع نیز بسیار مهیاست.
توانایی های جسمی، علمی، روانی و … مورد نیاز و قابل توصیه رشته کامپیوتر
توانایی علمی:
یك مهندس كامپیوتر باید سخت كوش و با پشتكار باشد چون رشته كامپیوتر رشته پویایی است و همیشه باید اطلاعاتش به روز بوده و به دنبال فراگرفتن مطالب جدید باشد. مهندس كامپیوتر باید پایه ریاضی قوی داشته و توانایی اش در زمینه فیزیك خوب باشد. همچنین لازم است فردی خلاق باشد تا بتواند مسایل را از راههای ابتكاری حل كند.
علاقمندیها:
مهندس كامپیوتر نرم افزار و سخت افزار باید به یادگیری و مطالعه علاقمند باشد تا پیشرفت در خور توجه داشته باشد. همچنین باید از جستجو و كاوش در مدارها و ریزساختارها استقبال كند و به كار با كامپیوتر علاقه داشته باشد.
وضعیت نیاز كشور به این رشته در حال حاضر:
رشته كامپیوتر كه باعث جهانی شدن اطلاعات و ارتباطات شده است ، رشته روز و رشته آینده است تا جایی كه پیش بینی می شود تا ۱۰ سال دیگر در كشورهای پیشرفته مردم همان قدر كه بر نیروی برق وابسته هستند به شبكه اینترنت وابسته خواهند شد.
با توجه به توضیحات گفته شده روند رو به رشد استفاده از كامپیوتر در زندگی روزانه اشتغال و موقعیت كاری برای فارغ التحصیلان این رشته فراهم است تا در قالب شركتهای تولیدكننده نرم افزار، شركتهای تولیدكننده قطعات، مراكز صنعتی و تولیدی، شركتها و موسسات خدماتی، مراكز آموزشی و … مشغول به كار شده و فعالیت كنند.
با توجه به پیشرفت كند ایران نسبت به جامعه جهانی كامپیوتر در سالهای اخیر نیاز به مهندسین خلاق و كوشا در این زمینه كاملاً احساس می شود.
روند رو به رشد استفاده از كامپیوتر در محافل عمومی و خصوصی، استفاده گسترده از شبكه اینترنت و زمینه های مرتبط با آن، فراهم آمدن شرایط آموزش و تجارت الكترونیك همه و همه دست به دست هم داده اند تا از اكنون چشم انداز روشنی نسبت به آینده این رشته وجود داشته باشد به نحوی كه فعالان در این زمینه از آینده معلوم و مطمئنی برخوردار خواهند بود.
تنها نگرانی به قسمت نرم افزار مربوط می شود كه باید مهندسان خلاق ایرانی اقدام به تهیه نرم افزارهای گوناگون و كارآمد كرده تا تنها مصرف كننده صرف نباشیم.
نكات تكمیلی:
“بعضی از افراد تصور می كنند كه مهندسی سخت افزار در حد یك تعمیركار كامپیوتر است در حالی كه كار یك مهندس سخت افزار، تعمیر یا نصب و راه اندازی كامپیوتر نیست. هر چند كه می تواند چنین كاری را انجام دهد.
در واقع كار یك مهندس سخت افزار، طراحی های سخت افزاری است و به همین دلیل در دانشگاه دروسی مثل ریاضیات و یا مدارهای منطقی را مطالعه می كند
همچنین برخلاف تصور كسانی كه یك اپراتور را در حد یك مهندس نرم افزار می دانند، باید گفت كه یك مهندس نرم افزار لازم است از دانش ریاضی خوبی برخوردار باشد تا بتواند برنامه های كامپیوتری را طراحی كند و آنها را توسعه دهد.
برای مثال باید بتواند یك كار گرافیكی را از بنیان طراحی كند. كاری كه از عهده یك اپراتور بر نمی آید. و به همین دلیل ما معتقدیم كه كلاسهای آزاد آموزش كامپیوتر هیچ وقت نمی توانند یك مهندس كامپیوتر پرورش دهند.”
منبع : وبلاگ مديريت فناورى اطلاعات